Trong suốt chiều dài lịch sử về sự du nhập và phát triển của Phật giáo tại Việt Nam, đã có rất nhiều ngôi chùa do các vị vua của các triều đại trước xây dựng nên nhằm truyền bá Phật giáo đến với người dân Việt Nam. Trong đó, Ninh Bình có thể coi là cái nôi của Phật giáo Việt Nam với rất nhiều ngôi chùa được xây dựng xuyên khắp các thời vua Đinh, Lý, Trần, Lê cùng các ngôi chùa thờ các vị thánh thần. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi khám phá những ngôi chùa bạn nhất định phải đến khi đến với vùng đất Ninh Bình mang đầy vẻ lịch sử và vẻ đẹp thiên nhiên.
1. Chùa Bái Đính
Chùa Bái Đính nằm trên sườn núi Bái Đính, thuộc dãy núi Tam Cốc – Bích Động. Đây là một trong những quần thể chùa lớn nhất Việt Nam. Với hơn 1000 năm lịch sử, chùa Bái Đính cổ mang đậm dấu ấn của Phật giáo thời Trần, với những ngôi chùa nhỏ, mái ngói rêu phong. Khu chùa này nằm trong lòng núi, với nhiều hang động tự nhiên được sử dụng làm nơi thờ tự. Không gian trong hang động u tịch, tĩnh lặng, tạo nên cảm giác tâm linh, huyền bí.
Chùa có hai khu vực chính: khu chùa cổ và khu chùa mới. Khu chùa mới được xây dựng từ năm 2003 đến nay. Khu chùa này được thiết kế hoành tráng, có quy mô ấn tượng, với nhiều công trình kiến trúc độc đáo, như: Đại tượng Phật Tổ Như Lai bằng đồng cao 10 mét, là bức tượng Phật bằng đồng cao nhất Đông Nam Á; Hành lang La Hán dài 500 mét, với 500 bức tượng La Hán được tạc bằng đá xanh; Tháp Pháp Chủ cao 13 tầng, là nơi thờ Phật Thích Ca Mâu Ni…. Không gian trong khu chùa mới rộng rãi, thoáng mát, với nhiều cây xanh, tạo nên một khung cảnh thanh bình, yên ả.
2. Chùa Non Nước
Chùa Non Nước là một ngôi chùa cổ tọa lạc dưới chân núi Non Nước, một ngọn núi có phong cảnh hữu tình, thơ mộng. Chùa Non Nước được xây dựng dưới thời vua Lý Nhân Tông, là một ngôi chùa có bề dày lịch sử, gắn liền với nhiều sự kiện quan trọng của lịch sử dân tộc. Chùa đã từng là nơi tổ chức nhiều hoạt động Phật giáo quan trọng, là nơi các nhà sư, trí thức đến tu hành, giảng đạo. Từ chùa, du khách có thể phóng tầm mắt ra xa, ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ của sông Đáy, cửa sông Vân và những cánh đồng lúa xanh mướt. Chùa Non Nước đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa quốc gia vào năm 1962.
Chùa có khuôn viên rộng khoảng 2.000 m2, được bao quanh bởi những bức tường đá cao vút. Bên trong chùa, các công trình kiến trúc được bố trí hài hòa, cân đối. Chính điện là công trình kiến trúc nổi bật nhất của chùa, được xây dựng theo kiểu chữ Đinh, mái cong rồng lượn, lợp ngói xanh. Trong chính điện thờ tượng Phật Thích Ca, tượng Phật Quan Âm và một số tượng Phật khác. Ngoài ra, trong chùa còn có một số công trình kiến trúc khác như: tháp chuông, nhà thờ Mẫu, nhà Tổ,… Tất cả các công trình kiến trúc này đều được xây dựng bằng đá, mang đậm dấu ấn của kiến trúc cổ Việt Nam.
3. Chùa Bích Động
Chùa Bích Động là một ngôi chùa cổ nằm trên dãy núi đá vôi Trường Yên thuộc xã Ninh Hải, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Chùa được xây dựng vào năm 1428, dưới thời vua Lê Lợi. Đây là một trong những ngôi chùa cổ nhất ở Ninh Bình và là ngôi chùa trong hang độc nhất vô nhị tại Việt Nam.
Chùa Bích Động được xây dựng theo kiểu chữ “Tam”, gồm ba toà chùa Hạ, chùa Trung và chùa Thượng. Chùa Hạ nằm ở chân núi, chùa Trung nằm ở lưng chừng núi và chùa Thượng nằm trên đỉnh núi. Điều độc đáo của chùa là núi, động và chùa bổ sung cho nhau ẩn hiện giữa những đại thụ, làm cho chùa hòa nhập với cảnh quan thiên nhiên.
4. Chùa Tam Chúc
Quần thể chùa Tam Chúc nằm ở thị trấn Ba Sao, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam. Nơi đây là điểm đến tâm linh dành cho các Phật Tử bốn phương. Từng kiến trúc ở đây đều mang rất nhiều nét đặc trưng của Phật giáo như cổng Tam Quan, Nhà khách Thủy Đình, vườn Cột Kinh, chùa Ngọc, điện Tam Chúc, và đặc biệt nhất phải kể đến kiến trúc Tam Điện với ba tòa chính điện Quan Âm, Giáo Chủ và Tam Thế là nơi thờ Phật rất linh thiêng. Chùa Tam Chúc trước đây đã vinh dự được chọn là điểm tổ chức Đại lễ Phật đản Vesak của Liên Hiệp Quốc năm 2019.
5.Chùa Duyên Ninh
Chùa Duyên Ninh là một trong các chùa ở Ninh Bình nổi tiếng gần xa. Ngôi chùa cổ này nằm ở làng cổ Chi Phong, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Chùa nằm trong quần thể di tích Cố đô Hoa Lư và được xây dựng từ thế kỷ thứ 10 dưới thời vua Đinh Tiên Hoàng.
Chùa Duyên Ninh còn được gọi là chùa Cầu Duyên, là một trong những ngôi chùa cầu duyên nổi tiếng nhất Việt Nam. Theo truyền thuyết, chùa được xây dựng để thờ Phật và các vị thần linh, trong đó có thần tình yêu. Người dân địa phương tin rằng nếu cầu duyên tại chùa Duyên Ninh thì sẽ sớm gặp được ý trung nhân của mình.
Chùa Duyên Ninh có kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn của thời nhà Đinh. Chùa được xây dựng theo kiểu chữ Đinh, gồm ba gian bái đường, một gian hậu cung. Gian bái đường rộng rãi, thoáng mát, là nơi thờ Phật và các vị thần linh. Gian hậu cung là nơi thờ tượng Đức Thánh Hiền, vị thần được người dân địa phương tôn kính như vị thần tình yêu. Hàng năm, chùa Duyên Ninh tổ chức lễ hội cầu duyên vào ngày 13 tháng 3 âm lịch. Lễ hội thu hút rất đông du khách thập phương đến tham quan và cầu duyên. Tại chùa, du khách có thể tham gia các hoạt động như thắp hương cầu nguyện, xin quẻ bói,…
6. Chùa Am Tiên
Chùa Am Tiên hay còn gọi là Động Am Tiên là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng thuộc quần thể di tích quốc gia đặc biệt cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Chùa Am Tiên được xây dựng trên một quả núi đá vôi, bao quanh là hồ nước Ao Giải xanh biếc. Nơi đây có phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, sơn thủy hữu tình, được ví như “Tuyệt tình cốc” của Ninh Bình. Năm 1995, Chùa Am Tiên được xếp hạng di tích quốc gia. Năm 2014, Chùa Am Tiên được phục dựng, tôn tạo lại, trở thành một điểm du lịch hấp dẫn của Ninh Bình.
Đến với chùa Am Tiên, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên hoang sơ, thơ mộng. Nơi đây có những hang động rộng lớn, những nhũ đá, măng đá huyền ảo. Chùa Am Tiên còn là nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử, văn hóa quý giá. Trong chùa có nhiều tượng Phật, tượng các vị thần linh, được chạm khắc tinh xảo. Nơi đây cũng là nơi thờ phụng Thái hậu Dương Vân Nga, vị hoàng hậu tài sắc vẹn toàn của triều Đinh.
7. Chùa Nhất Trụ
Chùa Nhất Trụ, là một ngôi chùa cổ nằm trong quần thể khu di tích Cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Ngôi chùa được xây dựng vào năm 995 dưới thời vua Lê Đại Hành, là một trong những di tích lịch sử, văn hóa quan trọng của Việt Nam.
Chùa được xây dựng trên một khu đất bằng phẳng, hướng chính Tây, gồm có cột kinh, chính điện, nhà tổ, phòng khách, nhà ăn và các tháp. Cột kinh là công trình kiến trúc độc đáo nhất của chùa Nhất Trụ. Cột cao hơn 3m, tiết diện hình bát giác, được làm bằng đá nguyên khối. Trên cột có khắc kinh Lăng Nghiêm, một trong những kinh điển quan trọng của Phật giáo. Chính điện của chùa được xây dựng theo kiểu chữ Đinh, gồm 3 gian. Gian giữa là nơi thờ Phật, gian bên phải thờ thánh Mẫu, gian bên trái thờ các vị thần linh. Nhà tổ của chùa là nơi thờ các vị tổ sư của Phật giáo. Phòng khách và nhà ăn của chùa là nơi tiếp khách và sinh hoạt của các tăng ni, phật tử.
Chùa Nhất Trụ là di tích quan trọng của kinh thành Hoa Lư, kinh đô của nhà Đinh và nhà Tiền Lê. Vào năm 995, vua Lê Đại Hành cho xây dựng chùa Nhất Trụ để khắc kinh Lăng Nghiêm, một trong những kinh điển quan trọng của Phật giáo, đánh dấu sự phát triển của Phật giáo ở đất nước ta.
8. Chùa Địch Lộng
Chùa Địch Lộng là một trong các chùa nổi tiếng ở Ninh Bình, được xếp hạng di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia Việt Nam vào năm 1990. Tương truyền, chùa Địch Lộng được xây dựng vào năm 1740, ban đầu lấy tên Nham Sơn động Cổ Am tự. Sau này, chùa được đổi tên thành Địch Lộng, có nghĩa là “sáo núi”. Bởi, tiếng gió thổi, đập vào vách đá trong hang núi tạo nên những âm thanh trong trẻo, thú vị, tựa như tiếng sáo vi vu.
Chùa được xây dựng trong một hang động lớn, có hai khu vực được phân chia theo lối vào là Hang Sáng và Hang Tối. Hang Sáng rộng khoảng 20 mét, cao 10 mét, chiều sâu khoảng 30 mét. Trong hang có nhiều nhũ đá, cột đá được tạo hình sinh động, như cây đa, cây si, hoa sen, chim muông,… Bên trong hang có thờ Phật Thích Ca, Bồ Tát Quan Âm,… Hang Tối nhỏ hơn Hang Sáng, rộng khoảng 10 mét, cao 5 mét, chiều sâu khoảng 20 mét. Ngoài ra, nơi này còn có các kiến trúc như Đình đá (có 16 cột đá nguyên khối), đền thờ Lý Quốc Sư, 5 tháp cao ba tầng, 3 gian chùa Hạ, hồ bán nguyệt, khu vườn Phật và khu vườn tháp ở hai bên.
Dưới đây là tổng hợp những ngôi chùa mà bạn nên cân nhắc đi khi đặt chân đến mảnh đất Ninh Bình. Hi vọng rằng những thông tin vietnamtourcombo tổng hợp được sẽ giúp bạn có được một chuyến đi an toàn và hoàn hảo